کوچ – شهلا صفائی
  • خانه
  • کوچ | فهرست یادداشت‌ها
    • گفتگوها
    • تفکر
    • جهان دیجیتال
    • مغز
    • کارنامه
    • فلسفه‌بافی
    • خودکاوی
    • گاه‌نوشت‌ها
    • نامه به هامون
  • کافه کتاب
  • تماس با من

کوچ – شهلا صفائی

آن‌چـه می‌خوانَـم وَ می‌آمـوزَم

  • خانه
  • کوچ | فهرست یادداشت‌ها
    • گفتگوها
    • تفکر
    • جهان دیجیتال
    • مغز
    • کارنامه
    • فلسفه‌بافی
    • خودکاوی
    • گاه‌نوشت‌ها
    • نامه به هامون
  • کافه کتاب
  • تماس با من
تفکر

متفکر نقاد چه ویژگی‌هایی دارد؟ (۵)- صداقت فکری

۱۹ مرداد ۱۳۹۹
متفکر نقاد چه ویژگی‌هایی دارد؟ (۵)- صداقت فکری

در این نوشته، از سری مطالب تفکر نقادانه، قصد دارم از ‍‍پنجمین ویژگی یک متفکر نقاد –  صداقت فکری – حرف بزنم.

پیش از خواندن این مطلب، بد نیست نگاهی به ویژگی‌های قبلی نیز بیندازید:

یک- تواضع فکری

دو- شهامت فکری

سه- همدلی فکری

چهار- استقلال فکری


صداقت فکری Intellectual Integrity

 

صداقت فکری را می‌توان صادق بودن نسبت به تفکر خود و پذیرش معیارهایی تعریف کرد که انتظار داریم دیگران نیز آن‌ها را رعایت کنند.

یعنی همان‌طور که دیگران را ملزم به رعایت استانداردهای فکری می‌دانیم، خودمان نیز با دقت و سخت‌گیری، این سنجه‌ها و استانداردها را رعایت کنیم و صادقانه به ناسازگاری‌ها و ناهماهنگی‌هایی که در اندیشه و رفتارمان وجود دارند اعتراف کنیم.

 

در مقابل صداقت فکری، دورویی فکری قرار می‌گیرد. دورویی فکری حالتی ذهنی است که در آن فرد توجهی به صداقت ندارد ولی ظاهر صادقانه‌اش را بخاطر نقاب و تصویری که در ذهن دیگران ساخته، حفظ می‌کند.

این دورویی فکری، در تناقضات و ناهم‌خوانی‌های عمیق افکار و عملکردهای فرد، خودش را نشان می‌دهد. با این حال،‌ در اغلب موارد، فرد از این دورویی خبر ندارد و خود را صادق و حتی منصف هم می‌داند و از اندیشه‌ها و باورهایی حرف می‌زند که خودش به آن‌ها عمل نمی‌کند.

 

ولی، فردی که صداقت فکری دارد، حرف و عملش یکی و همسو است.

مثلا من به تو می‌گویم رابطه‌ام با تو برایم اهمیت زیادی دارد ولی در عمل، تو متوجه می‌شوی چنین چیزی نیست و درباره‌ی موضوعی که خیلی برایت مهم است به تو دروغ گفته‌ام.

یا روزها و ماه‌ها از اهمیت ماسک زدن و فاصله‌ی اجتماعی(در ایام کووید-۱۹) حرف می‌زنم و خودم را آدم مقیدی نشان می‌دهم ولی به محض دور شدن از کسانی که مرا می‌شناسند،‌ ماسکم را پایین می‌آورم.

خب این رفتارهای من مصداق بارز دورویی است.

یا زمانی که رسانه‌ها یک سری اسناد در مورد آموزش شکنجه به نیروهای پلیس تا ترور رهبران سیاسی را افشا می‌کنند به ناگاه، تمام شعارهای انسان‌دوستانه و صلح‌طلب عاملان این جریان، در ذهنم می‌چرخد که با رفتارهایی که افشا شده ناهم‌خوانی‌های اساسی و بنیادینی دارد. و این نمونه‌ی دیگری از دورویی فکری است که نشان‌دهنده‌ی عدم صداقت کسانی است که چنین رفتارهایی را برنامه‌ریزی می‌کنند، انجام می‌دهند یا با آن موافق‌اند.

ما زمانی‌که از درک تناقض‌های فکری و رفتاری خود ناتوانیم، نمی‌توانیم صادقانه رفتار کنیم چون عقایدی را ابراز می‌کنیم که رفتارمان با آن‌ها تطابق ندارد و این خودش با تفکر منصفانه در تضاد است.

 

 

منابع: (۱)، (۲)

تصویر: (+)


√ موقعیتی را به یاد بیاورید که رفتارتان، آن‌چه می‌گفتید و به آن اعتقاد داشتید را نقض می‌کرد.

(این تناقض ممکن است در رابطه شما با دوستتان رخ داده باشد.)

سعی کنید آن را توضیح دهید.

۲ نظر
8
فیس بوک توییتر گوگل ‌پلاس پینترست لینکدین
نوشته قبلی
متفکر نقاد چه ویژگی‌هایی دارد؟ (۴)- استقلال فکری
نوشته بعدی
متفکر نقاد چه ویژگی هایی دارد؟ (۶)- پشتکار فکری

۲ نظر

ابی ۲۲ مرداد ۱۳۹۹ - ۶:۴۵ ب٫ظ

از این ۵ نوشته خیلی لذت بردم و به جرات میتونم بگم هر ۵ مولفه رو دارم و رعایت میکنم البته نظر قعطی رو باید اطرافیان بگن تا مورد پذیرش باشه ولی داخل ذهن خودم این ۵ مقوله رو رعایت میکنم و حساسیت خاصی بهشون دارم😊
به نظرم یه متفکر نقاد ذهن تخیل پذیر هم میخواد برای مواجهه با موضوعات. برای وقتهایی که خسته از هرچی فکر و نقد هست پناه ببره به اون تکه از ذهنش و آزاد و رها لذت ببره :))))

پاسخ
شهلا صفائی ۱۴ مهر ۱۳۹۹ - ۵:۰۷ ب٫ظ

درود برتو
و خیلی مرسی:) خوشحالم که دوستشون داشتی.

ضمنا به نکته‌ی خوبی اشاره کردی. تفکر نقادانه و خلاقانه، جدا از هم نیستن. این رو بخون اگر وقت داشتی:

تفکر نقادانه و خلاقانه

پاسخ

لغو ارسال نظر لغو پاسخ

مطالبی که ممکن است دوست داشته باشید.

تاریخچه تفکر نقادانه

۲۵ خرداد ۱۳۹۹

روزی که فهمیدم وسواس فکری دارم

۷ آبان ۱۳۹۸

ارتباط اندازه مغز اجتماعی با گروه‌های اجتماعی و...

۲۷ فروردین ۱۳۹۹

چه زمانی گرفتار دام های تفکر و تفسیرهای...

۲۶ مهر ۱۳۹۸

متفکر نقاد چه ویژگی هایی دارد؟ (۶)- پشتکار...

۲۴ مرداد ۱۳۹۹

توهم دانایی

۸ آذر ۱۳۹۸

چه بپرسیم و از چه کسانی بپرسیم؟

۴ اسفند ۱۳۹۶

متفکر نقاد چه ویژگی‌هایی دارد؟ (۳)- همدلی فکری

۱۷ مرداد ۱۳۹۹

متفکر نقاد چه ویژگیهایی دارد؟ (۱)- تواضع فکری

۱۵ مرداد ۱۳۹۹

آیا ما مغزی اجتماعی داریم؟

۲۵ فروردین ۱۳۹۹

دسته بندی

  • تفکر (۲۵)
  • جهان دیجیتال (۲۰)
  • خودکاوی (۴۵)
  • فلسفه‌بافی (۲۴)
  • کارنامه (۱۳)
  • کافه کتاب (۶۴)
  • گفتگوها (۳)
  • مغز (۵)
  • یادداشت‌ها (۱۵۵)
    • نامه به هامون (۱۳)

آخرین نوشته ها

  • شب‌های روشن – داستایفسکی
  • نخبه به مثابه فیلسوف تناقض‌ها
  • شاید امروز،‌ پایانش باشد…
  • با این‌همه، چه بلند چه بالا پرواز می‌کنی!
  • تو وارث یک تاریخی
  • فاوست – گوته
  • کفر و ایمان چه به هم نزدیک است…
  • درباره فیلم The Father
  • رنج بازگشت
  • واحه‌ای در لحظه – داریوش شایگان

دیدگاه ها

  • شهلا صفائی در شب‌های روشن – داستایفسکی
  • دکتر محمودی فر در شب‌های روشن – داستایفسکی
  • شهلا صفائی در ارزش ها، خط قرمز و احساس گناه
  • شادي در ارزش ها، خط قرمز و احساس گناه
  • امید هیچ معجزی ز مرده نیست.. | کوچ - شهلا صفائی در آه از آن رفتگان بی‌برگشت
  • شهلا صفائی در رابطه زبان و اندیشه (ما جهان را چگونه می‌بینیم؟)
  • شهلا صفائی در آه از آن رفتگان بی‌برگشت
  • یلدا در آه از آن رفتگان بی‌برگشت
  • محسن در رابطه زبان و اندیشه (ما جهان را چگونه می‌بینیم؟)
  • شهلا صفائی در شب‌های روشن – داستایفسکی

RSS وبلاگ روانشناسی اجتماعی

  • خانه
  • کافه کتاب
  • وبلاگ روانشناسی اجتماعی
  • تماس با من

@2017 - تمام حقوق این سایت، متعلق به شهلا صفائی می باشد.