امروز داشتم در مورد ترول و ترولیسم در فضای دیجیتال و خصوصا شبکه های اجتماعی میخوندم.
Internet Troll رو در گوگل سرچ کردم؛
ترول ( Troll) به افرادی گفته می‌شود که با رفتار مخرب در فضای وب به دنبال جلب نظر کاربران، ایجاد تشنج و بیان مطالب محرک و توهین‌آمیز هستند.
تا همین‌جا تمام ذهنیتم راجع به ترول‌ها و آن‌چه که سال‌ها راجع بهش فکر میکردم به هم ریخت.
به جست‌وجو ادامه دادم…
ریشه‌ی واژه «ترول» از یک کلمه‌ی فرانسوی می‌آید –trôler– به معنی «به دنبال خود کشیدن و این‌طرف و آن‌طرف بردن دیگران».
به شگردی در ماهی‌گیری هم گفته می‌شود که در آن، یک قایق، طعمه را به قلاب می‌بندد و برای گیر انداختن ماهی، آرام آرام حرکت می‌کند.
هرچقدر بیشتر در موردش می‌خونم، مصداق‌هایی از رفتار کاربران در اینستاگرام و توییتر به ذهنم میاد.
و به تمام کامنت‌هایی فکر میکنم که زیر برخی پست‌هام سال‌ها قبل، جنجال به راه می‌انداخت.
ترول اینترنتی، آن استیکرها و ایموجی‌های زمان فیسبوک و وایبر و احتمالا تلگرام نیست،
بلکه، یک شخص است.
ترول، فردی است که بحث‌های نامربوط، جنجالی، آزاردهنده و محرک در فضاهای دیجیتال راه می‌اندازد و مسیر گفتگو را به انحراف می‌کشاند و حس افراد را بد می‌کند و آن‌ها را تهییج می‌کند که پاسخ‌های فکر نشده و احساسی بدهند.
ترول و ترولیسم می‌تواند انگیزه‌های مختلفی داشته باشد.
البته ممکن است یک کاربر همیشه ترول نبوده باشد. یعنی اوایل، حتی رفتار مفیدی داشته ولی بعدا به تخریب‌گری روی آورده باشد. پس بنا به تعریف بالا، ترول یک برچسب قطعی و همیشگی نیست..
یکی از رایج‌ترین شیوه‌های ترول در اینترنت استفاده از مغالطه حمله‌ی شخصی (ad hominem) است.
یعنی به جای اینکه استدلال فرد را تحلیل کند، نیت و خصوصیات شخصی او را زیر سوال می‌برد و او را با الفاظ بد و یا محرک، مجبور به مقابله‌به‌مثل می‌کند.
مثالی برای مغالطه حمله شخصی (ad hominem):
فروشنده: این گوشی موبایل، جزو بهترین‌هاست، با توجه به امکاناتی که می‌ده قیمتش خیلی مناسبه و در مقایسه با حد استاندارد هم‌رده‌هاش، سخت‌افزار قدرتمندی هم داره.
خریدار: نمی‌تونم باور کنم، شما فقط می‌خواید اینو به من بفروشید.
توضیح: درسته که منفعت فروشنده حکم می‌کنه که موبایل رو به مشتری بفروشه، ولی این دلیل نمی‌شه که ادعاش دروغ باشه. البته شاید هم دروغ باشه، ولی دروغ بودن یا نبودنش نمی‌تونه ربطی به منافعش داشته باشه. چون فروشنده معمولا چیزی رو می‌فروشه که به کیفیتش باور داشته باشه و مطمئن باشه براش اعتبار بد به همراه نداره.
اگر بخوام مثالی در فضای دیجیتال بزنم، به سه هفته قبل اشاره میکنم که پستی راجع به شیوع کرونا ویروس و سرعت انتشارش در اینستاگرام منتشر کردم.
کاربری با هویت ساختگی، شروع کرد به بیراهه کشاندن بحث و به‌جای اینکه، نقدش رو روی استدلال و صحبت من متمرکز کنه، روی سواد و تخصصم متمرکز کرد، رفرنسشم اخبار بود. باور کنید! در جواب اون‌همه حرف نوشت چون «اخبار» اینجوری گفت!
یا یه عده دیگه، که انگشت اتهام و ناسزا رو سمت من گرفتند و بدون اینکه فکر کنند هدف پست چی بوده (البته الان میفهمم قرار نبوده فکر کنند)، سعی کردند ذهنیت مخاطب‌ها رو خراب کنند و وادارشون کنند به واکنش‌های احساسی.
و من الان که ترول رو شناختم، خودم رو سرزنش میکنم چرا –ولو محترمانه- وقت گذاشتم و استدلالم رو شفاف کردم و توضیح دادم تا از ابهام خارجشون کنم.
یا یک مورد دیگه که یادم میاد راجع به یه بچه گربه‌ست. دوستانم می‌دونن من عاشق حیوونام. خیلی بیشتر از موجودات دوپا. (واقعا خیلی بیشتر).
دوسال پیش بچه گربه‌ای رو پیدا کردم که در حال مرگ بود و سعی کردم ازش مراقبت کنم.
وقتی حالش خوب شد و بزرگ شد، با خوشحالی عکسشو منتشر کردم. ولی فکر می‌کنید چی شد؟
بین اون‌همه واکنش خوب، باز هم پیدا شدن کسانی که بگن، می‌تونستی به جاش به فلان موسسه کمک کنی یا به آدمای کارتن خواب یا … و اینکه تو مرفه بی‌دردی و درد آدما رو نمی‌فهمی.
من عکس رو حذف کردم و دیگه هیچی منتشر نکردم. (و البته ترول به هدفش رسید)
یا یه دوستی داشتم قبلا، سواد تاریخی و سیاسی خوبی داشت ولی به محض اینکه کسی حرفی می‌زد، به اسم نقد، به بدترین شکل تخریبش می‌کرد و البته از این موضوع بی‌نهایت لذت می‌بُرد.
(حیف که دوستیمون طولی نکشید وگرنه حتما با ترول و ترولیسم آشناش میکردم.)
خب حالا که فهمیدی قراره چیکار کنی؟
از این پس، تصمیم دارم رویکردم رو تغییر بدم و ترولیسم و ترولیست‌ها رو نادیده بگیرم و یا بلاک کنم (البته من خیلی بلاک میکنم ولی نه به این خاطر که ظرفیت نقد شنیدن ندارم بلکه به این دلیل که هرکسی رو شایسته نقد کردن نمی‌دونم)
ترول‌ها شبیه اون دسته از اراذلی‌اند که شب هنگام و یا در خیابان و کوچه‌های خلوت، برای آدم، مزاحمت ایجاد می‌کنند و با گفتن حرف نامربوطی، به حریم شخصیش تجاوز می‌کنند و حسش رو نسبت به خودش خراب می‌کنند.
همیشه یادم میاد به من می‌گفتند بهشون توجه نکن، مبادا جوابی بدی، این‌ها با شنیدن حرفی از تو، بیشتر تحریک می‌شن و ادامه میدن!
جان رابرتز هم در مواجهه با ترول‌ها چنین حرفی می‌زنه:
با او درگیر نشوید، به بحث و جدل نپردازید و هرگز او را تهدید نکنید!
ترول‌ها از طرق مختلف به دنبال جلب توجه و واکنش شما هستند پس بی‌‌‌اعتنا باشید و پاسخشان را ندهید که هر پاسخی از سوی شما موجب تشویق بیشتر آن‌ها به تکرار رفتارهای مشابه می‌شود.
در شبکه‌های اجتماعی، بسیار اتفاق می‌افته که یک نفر، با یک کامنت حاشیه‌ای، کل موضوع رو به سمت دیگری هدایت می‌کنه. و تعداد زیادی هم اصل موضوع رو فراموش می‌کنند و به ترول حمله می‌کنند. در واقع همان کاری رو می‌کنند که ترول می‌خواد.
( اگر به صفحه‌ی یک سلبریتی سر بزنید و یکی از پست‌هاش رو به صورت تصادفی باز کنید و کامنت‌هاش رو ببینید به احتمال قوی به ترول برمی‌خورید.)
تصمیم دارم وقت پاسخگویی و گفتگو رو به دوستانی که خصوصا در وبلاگم می‌شناسم محدود کنم که می‌دونم از ترول و ترولیسم کیلومترها فاصله دارند و دغدغه‌هایی فراتر از این جنس سرگرمی‌ها و منافعی مفیدتر در زندگی رو دنبال می‌کنند.
در ادامه بیشتر راجع به ترول‌ها می‌نویسم. چون برای خودم جالبه که بتونم بهتر بشناسمشون.
شما از تجربه‌تون در مواجهه با ترول‌ها برای من بنویسید.
( چه اینکه خودتون در معرضش قرار گرفته باشید یا در صفحه‌هایی که دنبال می‌کنید بهش برخورده باشید.)
منبع تصویر: (+)
۱۴ نظر
چقدر خوب.
دقیقا منم فکر میکردم ترول فقط،یه استیکره .
ولی الان فهمیدم اطرافم از این ترول ها زیاد هستند .
خودمو اینجوری توجیه میکردم که لازم نیست وقتمو صرف آگاهی دادن به افرادی کنم که نمیخوان آگاه بشن و اینجوری حتی پیج جداگونه ای واسه اشتراک گذاشتن بعضی مطالب و عکس ها ساختم.
چقدر خوب که تا حد ممکن خودت رو از ترولیسم ایزوله کردی 🙂
من خیلی دیر متوجه شدم ولی به نسبت روزهایی که در پیش دارم خوبه بازهم!
من خودم ترول بودم اوایلی که وبلاگ می‌نوشتم از روی ادب وبلاگ دوستان دیگه رو میخوندم و خیلی دقیق میخوندم بعد وقتی چیزی خلاف نظرم پیدا میکردم به اسم نقد طرف رو میکوبیدم بعدها اوایلی که اینستاگرام نصب کردم هم همین عادت رو داشتم تا جایی که تو یک هفته اول پونزده بار بلاک شدم خوب بعد یاد گرفتم بجای این که انرژیم رو صرف تایپ کردن بکنم چندتا فحش آبدار به بعضی از اشخاص توی اینستا بدم و رد شم و الان خیلی خوبه راضیم نگاه میکنم پست ها رو فحش میدم و رد میشم
راستش ماها خیلی‌هامون بدون اینکه متوجه بوده باشیم ترول بودیم و باعث آزار دیگران شدیم.
ترولیسم من از این جنس نبود خیلی باید دقیق بشم ببینم چیکار کردم ولی احتمال میدم واسه منم به ده، یازده سال پیش و اوایل وبلاگ‌نویسی برگرده.
ولی واقعا جای شگفتی داره. آخه ۱۵بار بلاک؟ :))
موافقم که نظراتمون رو اکثر اوقات برای خودمون نگه داریم و رد بشیم.
اگه بلندمدت بهش نگاه کنیم راهکار خوبیه. چون همونقدر که حال کسی رو بد کنیم با نقد، احتمالا خودمون هم حرص می‌خوریم تا چندساعت!
به نظر من این حرفای شما همش مغلطه است، شما اگه به خودتون مطمئن بودین هیچوقت مقاله راجب این چیزا نمی‌نوشتید، به نظرتون این واقعا الان اولویت مملکت ماست؟؟ لطفا خودتونو برید اصلاح کنید.
خوب فکر کنم من ظاهرا مفهوم ترولیسم رو خوب درک کردم به سرعت😂😂😂 اینم یه چشمه‌اش :)))
شما تشریف بیارید دایرکت تا بهتون توضیح بدم :))
ممنون از اطلاعات مفید و خوبتون
جالب بود برام
ولی از بین تمام این صحبت ها دوست دارم اول ترول درون خودم رو بشناسم و باهاش کنار بیام
چیزی که نتنها خودم رو میتونه اذیت بکنه، بلکه شاید دیگران رو هم تحت تاثیر قرار بده
بازم ممنون از انتشارتون
راجع به رفتارها و انگیزه‌های ترول‌ها توی این پست(+) توضیح دادم.
فکر کنم اینجوری بهتر بتونیم بشناسیمشون 🙂
موافقم که بی اعتنایی میتونه عکس العمل خوبی باشه.این افراد دنبال توجه هستن ولو اینکه با تخریب دیگران باشه.غذای روح بیمارشون رو از این راه تامین میکنن.
فکر میکنم همینطوره .
قبلا دنبال درک چرایی ترولیسم بودم. الان دیگه رهاش کردم و سعی میکنم صرفا سریع‌تر شناساییش کنم.
جالب بود.
تا حالا از این دید بهش نگاه نکرده بودم ولی یه حسی همیشه درونم بهم میگفت: حرفای و نقدهای دیگران را بشنو حتی بدترین و نادرست ترینش را ولی کار خودت را بکن.(که البته همیشه هم اینکارو نمیکردم
)
راستی الان میفهمم چرا تا الان انقدر در مقابل کامنت گذاشتن مقاومت میکردم، ذاتا انگار دوست نداشتم یه ترول باشم
راستش من زیاد با نقد میونه خوبی ندارم چون فکر میکنم کسی که نقد می‌کنه باید صلاحیت و تخصص نقد رو داشته باشه راجع به موضوع مورد بحث.
(قبلا در موردش نوشتم: درباره‌ی نقد)
بخاطر همین کلا نادیده می‌گیرم (متاسفانه یا خوشبختانه حتی نمی‌شنوم)
ضمنا چسبوندن کامنت و ترول به هم، هوشمندانه‌ترین توجیهی بود که توی زندگیم شنیدم :))
خب باید بگم من هم شوک شدم و اینهمه مدت تصور اشتباهی از واژه ترول داشتم.
و الان که متوجه معنای اون شدم باید بگم من هم خیلی با این ترول ها مواجه شدم. اما در صفحات دیگران. و همیشه با خودم میگفتم چرا این آدم ها هیچ وقت متوجه نمیشن و هیچ وقت نمی فهمند. و بدنبال بهانه هستن. که بعد ها فهمیدم که اصلا نمیخوان که بفهمن. و الان میتونم بگم قصد دارن دیگران متوجه نشن یا نفهمن .
واقعا برات خوشحالم که خودت باهاشون مواجه نشدی.
و امیدوارم همینطور که فکر میکنی باشه و هیچوقت حتی ترول نشده باشی (ناخواسته).
ولی خیلی خوب می‌شد اگه از ترولیسم‌هایی که دیدی (هرچقدر حضور ذهن داری )مثال بزنی.:)