کوچ – شهلا صفائی
  • خانه
  • کوچ | فهرست یادداشت‌ها
    • گفتگوها
    • تفکر
    • جهان دیجیتال
    • مغز
    • فلسفه‌بافی
    • خودکاوی
    • گاه‌نوشت‌ها
    • نامه به هامون
  • کافه کتاب
  • تماس با من

کوچ – شهلا صفائی

آن‌چـه می‌خوانَـم وَ می‌آمـوزَم

  • خانه
  • کوچ | فهرست یادداشت‌ها
    • گفتگوها
    • تفکر
    • جهان دیجیتال
    • مغز
    • فلسفه‌بافی
    • خودکاوی
    • گاه‌نوشت‌ها
    • نامه به هامون
  • کافه کتاب
  • تماس با من
مغز

خطای شناختی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

۳ تیر ۱۳۹۷
خطای شناختی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

دو اصطلاح سوگیری شناختی (Cognitive Biases) و تحریف شناختی (Cognitive Distortions)، از جمله تقسیم‌بندی‌های صورت گرفته برای خطاهای شناختی (Cognitive Errors)اند که تفاوت آن‌ها در میزان گستردگی سوگیری‌های شناختی در بین افراد نسبت به تحریف‌های شناختی است.

سوگیری‌های شناختی در ارزیابی‌ها رخ می‌دهد و میان انسان‌ها مشترک است.

تحریف‌های شناختی در ثبت رویدادها و وقایع اتفاق می‌افتد و فردی‌تر است.

 


خطای شناختی، خطای سیستمی در تفکر است که بر تصمیمات و قضاوت‌های افراد تأثیر می گذارد.

 

برخی از این خطاها به حافظه مربوط می‌شوند.

روشی که ما وقایع را به خاطر می‌آوریم می‌تواند بنا به دلایلی، تحت‌تأثیر خطاهای شناختی قرار بگیرد و درنهایت منجر به تفکر و تصمیم‌گیری سوگیرانه شود.

برخی از این خطاها نیز به مسائل مربوط به تمرکز مربوط می‌شوند.

از آن‌جایی که «توجه، یک منبع محدود است»، ما ناگزیریم در بین چیزهایی که در دنیای اطرافمان به آن‌ها توجه می‌کنیم دست به انتخاب بزنیم. برهمین اساس، یک خطای کوچک، می‌تواند بر طرز تفکر و دیدگاه ما راجع به دنیای اطرافمان تأثیر بگذارد.

 

 

 خطاهای شناختی و سفسطه‌های منطقی

خطاهای شناختی

 وقتی ما استدلال ناقصی می‌کنیم ممکن است تحت تأثیر سفسطه‌ها قرار بگیریم چرا که خطاهای شناختی، دید ما را محدود می‌کنند.

 

 

خطای شناختی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

خطاهای شناختی چگونه عمل می کنند؟

مغز افراد قدرتمند است اما در معرض محدودیت قرار دارد. خطای شناختی اغلب نتیجۀ تلاش مغز، برای ساده‌سازی پردازش اطلاعات است. 

 

میانبرهای ذهنی یا هیوریستیک

اگر موقع تصمیم‌گیری مجبور باشیم همۀ گزینه‌های ممکن را در نظر بگیریم، حتی انتخاب ساده‌ترین گزینه‌ها هم زمان زیادی می‌برد.

به خاطر پیچیدگی دنیای پیرامون و میزان اطلاعات موجود در محیط اطراف، گاهی لازم است به بعضی از میانبرهای ذهنی که امکان عملکرد سریع را برای ما فراهم می کنند تکیه کنیم.

میانبرهای ذهنی که با اصطلاح «هیوریستیک» هم شناخته می‌شوند، سرعت تصمیم‌گیری بالا و هزینه کم را به «دقت بالا» ترجیح می‌دهند و به همین دلیل، فقط بخش محدودی از واقعیت را ارائه می‌دهند و با محاسبات سرانگشتی برای مشکلات و چالش‌ها، راه حل ارائه می‌کنند.

دنیل کانمن در کتاب تفکر، سریع و کند در این باره می‌گوید:

 نباید فراموش کرد که مغز انسان، برای به دست آوردن این سطح بالا از عملکرد، میان‌بر‌هایی را هم آموخته و به کار گرفته است. میان‌برهایی ارزشمند که اگر چه موجب بقای نسل بشر بر روی این کره‌ی خاکی شده‌اند، اما منشاء بسیاری از خطاهای قضاوتی و ادراکی ما هم بوده‌اند.

فشارهای اجتماعی، انگیزه‌های فردی، هیجانات و محدودیت‌های ذهن در پردازش اطلاعات می‌توانند به خطاهای شناختی منجر شوند.

با این حال تمامی این خطاها الزاماً بد نیستند.

روانشناسان معتقدند بسیاری از خطاهای شناختی در راستای رفتارهای انطباقی هستند- رفتارهایی که باعث می‌شوند افراد، در مواجهه با شرایطی که دائماً در حال تغییر است خودشان را وفق دهند- این خطاها امکان تصمیم‌گیری سریع را برای ما فراهم می‌کنند.

اگر با موقعیت خطرناک و تهدیدآمیزی مواجه شویم این موضوع می‌تواند برای ما بسیار حیاتی و کمک‌کننده باشد.

نقش کمک کننده ی میانبرهای ذهنی

ممکن است آن سایه، فقط سایۀ پرچمی باشد که با جریان باد در حال حرکت است، اما تکیه کردن به میانبرهای ذهنی، اغلب می‌تواند در مواقعی که تصمیم‌های فوری باید اتخاذ شوند، ما را از خطر نجات دهد.

 

در ادامه، این خطاهای شناختی را معرفی کرده و به بررسی هرکدام بطور جداگانه خواهم پرداخت.


√ شما چه مصداق‌هایی را  در ذهن دارید که به خطای شناختی در تصمیم‌گیری منجر شده‌اند؟

 

 

منبع نوشته: (+)

تصویر: (+)

۸ نظر
1
فیس بوک توییتر گوگل ‌پلاس پینترست لینکدین
نوشته قبلی
تفکر، سریع و کند – دنیل کانمن
نوشته بعدی
برای فاخته های کوچک تازه متولد شده

۸ نظر

خطای تأیید - نظرات و عقاید ما از کجا می‌آیند؟ | کوچ - شهلا صفائی ۷ آذر ۱۳۹۹ - ۶:۰۹ ب٫ظ

[…] تأیید، نوعی خطای شناختی از نوع سوگیری بوده و شامل پذیرش اطلاعاتی است که باورها […]

پاسخ
انواع سوگیری‌های شناختی | کوچ - شهلا صفائی ۷ آذر ۱۳۹۹ - ۸:۱۰ ب٫ظ

[…] از این، خطاهای شناختی (Cognitive Errors) را تعریف کردم و از نحوه‌ی عملکردش گفتم و […]

پاسخ
خطای تمرکز بر اطلاعات در دسترس (Availability Heuristic) | کوچ - شهلا صفائی ۹ آذر ۱۳۹۹ - ۳:۱۴ ب٫ظ

[…] «دسترس‌پذیری» هم می‌شناسیم‌اش. و یکی از رایج‌ترین خطاهای شناختی از نوع سوگیری […]

پاسخ
شیرجه در خوشبختی - دنیل گیلبرت | کوچ - شهلا صفائی ۱۲ آذر ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۵ ق٫ظ

[…] اینکه ذهن انسان در ساختن تصور از آینده، دچار طیفی از خطاهای شناختی […]

پاسخ
مدیران و چالش های تصمیم گیری - ماکس بیزرمن | کوچ - شهلا صفائی ۱۲ آذر ۱۳۹۹ - ۴:۰۴ ب٫ظ

[…] کسانی است که توانسته تحقیقات مهم حوزه تصمیم‌گیری و سوگیری‌های شناختی را وارد حوزه مدیریت کند. کتاب پیش‌روی من، «مدیران و […]

پاسخ
جنبه مثبت بی‌منطق بودن - دن اریلی | کوچ - شهلا صفائی ۱۲ آذر ۱۳۹۹ - ۶:۱۲ ب٫ظ

[…] چهارم کتاب در مورد نوعی از سوگیری است که دن اریلی نام آن را «اینجا-ابداع-نشده» (Not-Invented-Here) […]

پاسخ
قوی سیاه - نسیم طالب | کوچ - شهلا صفائی ۱۳ آذر ۱۳۹۹ - ۱۰:۴۵ ق٫ظ

[…] برخورد بشر با «دانش» می‌پردازد و به شرح سوگیری‌ها و خطاهایی می‌پردازد که نهایتا به سرپوش گذاشتن و پنهان کردن […]

پاسخ
اثر هاله‌ای (Halo Effect) | کوچ - شهلا صفائی ۱۸ آذر ۱۳۹۹ - ۷:۲۶ ب٫ظ

[…] هاله‌ای نوعی خطای شناختی بوده و زمانی رخ می‌دهد که تصور کلی ما از یک فرد، بر […]

پاسخ

لغو ارسال نظر لغو پاسخ

مطالبی که ممکن است دوست داشته باشید.

خطای تمرکز بر اطلاعات در دسترس (Availability Heuristic)

۱۰ تیر ۱۳۹۷

اثر هاله‌ای (Halo Effect)

۱۲ تیر ۱۳۹۷

خطای تأیید – نظرات و عقاید ما از...

۸ تیر ۱۳۹۷

انواع سوگیری‌های شناختی

۵ تیر ۱۳۹۷

دسته بندی

  • تفکر (۲۵)
  • جهان دیجیتال (۲۰)
  • خودکاوی (۴۵)
  • فلسفه‌بافی (۲۴)
  • کافه کتاب (۶۱)
  • گفتگوها (۳)
  • مغز (۵)
  • یادداشت‌ها (۱۴۸)
    • نامه به هامون (۱۳)

آخرین نوشته ها

  • اخبار و اطلاعات چه تأثیری روی مغز ما می گذارند؟
  • از هیچ به سوی هیچ…
  • ذهن داستان‌گو و مغز خطاساز ما، واقعیت‌های دنیا را چگونه تحلیل می‌کند؟
  • همزاد
  • آسمان تو چه رنگ است امروز؟
  • پشت پرده ریاکاری – دن اریلی
  • آواز غم
  • Mindset (مدل ذهنی) – کارل دوئک
  • جهنم ما دیگران‌اند…
  • پارادوکس زمان – فیلیپ زیمباردو

دیدگاه ها

  • فاشیسم مدرن | حسین کریمی در شبکه های اجتماعی و فاشیسم مدرن
  • فاخر در آه از آن رفتگان بی‌برگشت
  • شهلا صفائی در شبکه های اجتماعی و فاشیسم مدرن
  • شهلا صفائی در اصیل بودن خوب است یا نه؟
  • شهلا صفائی در آسمان تو چه رنگ است امروز؟
  • شهلا صفائی در Mindset (مدل ذهنی) – کارل دوئک
  • شهلا صفائی در ذهن داستان‌گو و مغز خطاساز ما، واقعیت‌های دنیا را چگونه تحلیل می‌کند؟
  • فاطمه در ذهن داستان‌گو و مغز خطاساز ما، واقعیت‌های دنیا را چگونه تحلیل می‌کند؟
  • شهلا صفائی در در ستایش تنهایی
  • تفکر نقادانه و خلاقانه | کوچ - شهلا صفائی در استعداد ذاتی چقدر مهمه توی رشد ما آدما؟

RSS وبلاگ روانشناسی اجتماعی

  • خانه
  • کافه کتاب
  • وبلاگ روانشناسی اجتماعی
  • تماس با من

@2017 - تمام حقوق این سایت، متعلق به شهلا صفائی می باشد.