کوچ – شهلا صفائی
  • خانه
  • کوچ | فهرست
    • گفتگوها
    • تفکر  نقادانه
    • جهان دیجیتال
    • روانشناسی اجتماعی
    • یادداشت‌ها
    • نامه‌ها
  • کافه کتاب
  • تماس با من

کوچ – شهلا صفائی

آن‌چـه می‌خوانَـم و می‌آمـوزَم

  • خانه
  • کوچ | فهرست
    • گفتگوها
    • تفکر  نقادانه
    • جهان دیجیتال
    • روانشناسی اجتماعی
    • یادداشت‌ها
    • نامه‌ها
  • کافه کتاب
  • تماس با من
روانشناسی اجتماعی

خطای شناختی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

3 تیر 1397
خطای شناختی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

دو اصطلاح سوگیری شناختی (Cognitive Biases) و تحریف شناختی (Cognitive Distortions)، از جمله تقسیم‌بندی‌های صورت گرفته برای خطاهای شناختی (Cognitive Errors)اند که تفاوت آن‌ها در میزان گستردگی سوگیری‌های شناختی در بین افراد نسبت به تحریف‌های شناختی است.

[stextbox id=’info’]

سوگیری‌های شناختی در ارزیابی‌ها رخ می‌دهد و میان انسان‌ها مشترک است.

تحریف‌های شناختی در ثبت رویدادها و وقایع اتفاق می‌افتد و فردی‌تر است.

[/stextbox]

 


[stextbox id=’grey’]خطای شناختی، خطای سیستمی در تفکر است که بر تصمیمات و قضاوت‌های افراد تأثیر می گذارد.[/stextbox]

 

برخی از این خطاها به حافظه مربوط می‌شوند.

روشی که ما وقایع را به خاطر می‌آوریم می‌تواند بنا به دلایلی، تحت‌تأثیر خطاهای شناختی قرار بگیرد و درنهایت منجر به تفکر و تصمیم‌گیری سوگیرانه شود.

برخی از این خطاها نیز به مسائل مربوط به تمرکز مربوط می‌شوند.

از آن‌جایی که «توجه، یک منبع محدود است»، ما ناگزیریم در بین چیزهایی که در دنیای اطرافمان به آن‌ها توجه می‌کنیم دست به انتخاب بزنیم. برهمین اساس، یک خطای کوچک، می‌تواند بر طرز تفکر و دیدگاه ما راجع به دنیای اطرافمان تأثیر بگذارد.

 

 

 خطاهای شناختی و سفسطه‌های منطقی

خطاهای شناختی

 وقتی ما استدلال ناقصی می‌کنیم ممکن است تحت تأثیر سفسطه‌ها قرار بگیریم چرا که خطاهای شناختی، دید ما را محدود می‌کنند.

 

 

خطای شناختی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

خطاهای شناختی چگونه عمل می کنند؟

مغز افراد قدرتمند است اما در معرض محدودیت قرار دارد. خطای شناختی اغلب نتیجۀ تلاش مغز، برای ساده‌سازی پردازش اطلاعات است. 

 

میانبرهای ذهنی یا هیوریستیک

اگر موقع تصمیم‌گیری مجبور باشیم همۀ گزینه‌های ممکن را در نظر بگیریم، حتی انتخاب ساده‌ترین گزینه‌ها هم زمان زیادی می‌برد.

به خاطر پیچیدگی دنیای پیرامون و میزان اطلاعات موجود در محیط اطراف، گاهی لازم است به بعضی از میانبرهای ذهنی که امکان عملکرد سریع را برای ما فراهم می کنند تکیه کنیم.

[stextbox id=’info’ bcolor=’ffffff’]

میانبرهای ذهنی که با اصطلاح «هیوریستیک» هم شناخته می‌شوند، سرعت تصمیم‌گیری بالا و هزینه کم را به «دقت بالا» ترجیح می‌دهند و به همین دلیل، فقط بخش محدودی از واقعیت را ارائه می‌دهند و با محاسبات سرانگشتی برای مشکلات و چالش‌ها، راه حل ارائه می‌کنند.

[/stextbox]

دنیل کانمن در کتاب تفکر، سریع و کند در این باره می‌گوید:

 نباید فراموش کرد که مغز انسان، برای به دست آوردن این سطح بالا از عملکرد، میان‌بر‌هایی را هم آموخته و به کار گرفته است. میان‌برهایی ارزشمند که اگر چه موجب بقای نسل بشر بر روی این کره‌ی خاکی شده‌اند، اما منشاء بسیاری از خطاهای قضاوتی و ادراکی ما هم بوده‌اند.

فشارهای اجتماعی، انگیزه‌های فردی، هیجانات و محدودیت‌های ذهن در پردازش اطلاعات می‌توانند به خطاهای شناختی منجر شوند.

با این حال تمامی این خطاها الزاماً بد نیستند.

روانشناسان معتقدند بسیاری از خطاهای شناختی در راستای رفتارهای انطباقی هستند- رفتارهایی که باعث می‌شوند افراد، در مواجهه با شرایطی که دائماً در حال تغییر است خودشان را وفق دهند- این خطاها امکان تصمیم‌گیری سریع را برای ما فراهم می‌کنند.

اگر با موقعیت خطرناک و تهدیدآمیزی مواجه شویم این موضوع می‌تواند برای ما بسیار حیاتی و کمک‌کننده باشد.

نقش کمک کننده ی میانبرهای ذهنی

ممکن است آن سایه، فقط سایۀ پرچمی باشد که با جریان باد در حال حرکت است، اما تکیه کردن به میانبرهای ذهنی، اغلب می‌تواند در مواقعی که تصمیم‌های فوری باید اتخاذ شوند، ما را از خطر نجات دهد.

 

در ادامه، این خطاهای شناختی را معرفی کرده و به بررسی هرکدام بطور جداگانه خواهم پرداخت.


√ شما چه مصداق‌هایی را  در ذهن دارید که به خطای شناختی در تصمیم‌گیری منجر شده‌اند؟

 

 

منبع نوشته: (+)

تصویر: (+)

۸ نظر
1
فیس بوک توییتر گوگل ‌پلاس پینترست لینکدین
نوشته قبلی
تفکر، سریع و کند – دنیل کانمن
نوشته بعدی
برای فاخته های کوچک تازه متولد شده

۸ نظر

خطای تأیید - نظرات و عقاید ما از کجا می‌آیند؟ | کوچ - شهلا صفائی ۷ آذر ۱۳۹۹ - ۶:۰۹ ب٫ظ

[…] تأیید، نوعی خطای شناختی از نوع سوگیری بوده و شامل پذیرش اطلاعاتی است که باورها […]

پاسخ
انواع سوگیری‌های شناختی | کوچ - شهلا صفائی ۷ آذر ۱۳۹۹ - ۸:۱۰ ب٫ظ

[…] از این، خطاهای شناختی (Cognitive Errors) را تعریف کردم و از نحوه‌ی عملکردش گفتم و […]

پاسخ
خطای تمرکز بر اطلاعات در دسترس (Availability Heuristic) | کوچ - شهلا صفائی ۹ آذر ۱۳۹۹ - ۳:۱۴ ب٫ظ

[…] «دسترس‌پذیری» هم می‌شناسیم‌اش. و یکی از رایج‌ترین خطاهای شناختی از نوع سوگیری […]

پاسخ
شیرجه در خوشبختی - دنیل گیلبرت | کوچ - شهلا صفائی ۱۲ آذر ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۵ ق٫ظ

[…] اینکه ذهن انسان در ساختن تصور از آینده، دچار طیفی از خطاهای شناختی […]

پاسخ
مدیران و چالش های تصمیم گیری - ماکس بیزرمن | کوچ - شهلا صفائی ۱۲ آذر ۱۳۹۹ - ۴:۰۴ ب٫ظ

[…] کسانی است که توانسته تحقیقات مهم حوزه تصمیم‌گیری و سوگیری‌های شناختی را وارد حوزه مدیریت کند. کتاب پیش‌روی من، «مدیران و […]

پاسخ
جنبه مثبت بی‌منطق بودن - دن اریلی | کوچ - شهلا صفائی ۱۲ آذر ۱۳۹۹ - ۶:۱۲ ب٫ظ

[…] چهارم کتاب در مورد نوعی از سوگیری است که دن اریلی نام آن را «اینجا-ابداع-نشده» (Not-Invented-Here) […]

پاسخ
قوی سیاه - نسیم طالب | کوچ - شهلا صفائی ۱۳ آذر ۱۳۹۹ - ۱۰:۴۵ ق٫ظ

[…] برخورد بشر با «دانش» می‌پردازد و به شرح سوگیری‌ها و خطاهایی می‌پردازد که نهایتا به سرپوش گذاشتن و پنهان کردن […]

پاسخ
اثر هاله‌ای (Halo Effect) | کوچ - شهلا صفائی ۱۸ آذر ۱۳۹۹ - ۷:۲۶ ب٫ظ

[…] هاله‌ای نوعی خطای شناختی بوده و زمانی رخ می‌دهد که تصور کلی ما از یک فرد، بر […]

پاسخ

لغو ارسال نظر لغو پاسخ

مطالبی که ممکن است دوست داشته باشید.

دنیل پینک

12 تیر 1397

خطای تمرکز بر اطلاعات در دسترس (Availability Heuristic)

10 تیر 1397

انواع سوگیری‌های شناختی

5 تیر 1397

خطای تأیید – نظرات و عقاید ما از...

8 تیر 1397

رابرت چالدینی

3 مرداد 1397

دنیل کانمن

27 خرداد 1397

گری کلین

15 آذر 1397

ملکوم گلدول

26 مرداد 1397

دنیل گیلبرت

21 تیر 1397

اریک فروم

8 آذر 1397

دسته بندی

  • تفکر  نقادانه (۲۴)
  • جهان دیجیتال (۲۰)
  • روانشناسی اجتماعی (۱۸)
  • فیلم (۵)
  • کافه کتاب (۷۰)
  • گفتگوها (۳)
  • یادداشت‌ها (۲۰۸)
    • نامه‌ها (۱۴)

آخرین نوشته ها

  • هر آغازی فقط ادامه‌ای‌ست…
  • شبه‌حقیقت: تناسبی بین شواهد و تصورات
  • همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • بگذار برخیزد مردمِ بی‌لبخند
  • هنر در عصر ظلمت
  • نامهٔ روبر دسنوس به یوکی (۱۹۴۴)
  • سفرها قابله‌ی افکارند…
  • پناه بر خیال
  • سه هزار و پانصد قدم- احوالات
  • میعاد در لجن

دیدگاه ها

  • شهلا صفائی در همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • سعيد مولايي در همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • صادق در شبه‌حقیقت: تناسبی بین شواهد و تصورات
  • ابی در شبه‌حقیقت: تناسبی بین شواهد و تصورات
  • شبه‌حقیقت: تناسبی بین شواهد و تصورات | کوچ - شهلا صفائی در با این‌همه، چه بلند چه بالا پرواز می‌کنی!
  • شهلا صفائی در همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • سعيد مولايي در همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • شهلا صفائی در همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • سمیه در همیشه همه‌چیز مثل همیشه است
  • ابی در هنر در عصر ظلمت

RSS وبلاگ روانشناسی اجتماعی

  • خانه
  • کافه کتاب
  • وبلاگ روانشناسی اجتماعی
  • تماس با من

@2017 - تمام حقوق این سایت، متعلق به شهلا صفائی می باشد.